Mùa bão.

      Hà Nội bắt đầu vào mùa mưa bão. Vẫn luôn luôn là như vậy. Trên phố, những cây to đã bắt đầu được tỉa cành. Mới chỉ là bắt đầu thôi, chưa có bão, nhưng cơn giông ngày 4/6 vừa qua đã kịp làm chết 03 người. Những cây to bật gốc đổ hàng loạt, những cây bé như bắp đùi cũng không chịu nổi sức gió, đã gẫy gập ngang thân nằm nhan nhản trên các hè phố.

      Năm nào cũng vậy. Từ ngày tôi còn bé, cứ mùa mưa bão là người ta phải chặt cành, tỉa bớt để hạn chế cây đổ, cành gẫy xuống đường. Điều đó in vào tâm thức như một sự hiển nhiên nó phải vậy, chỉ để khi lớn lên, tìm hiểu rồi mới biết đã có một sự sai lầm rất lớn của những người đã từng nắm trọng trách tiếp quản thủ đô.

      Cũng như quy hoạch thành phố vậy. Người Pháp đã quy hoạch Hà Nội với một sự nghiên cứu rất khoa học. Nó phản ánh các điều kiện thực tế của một thành phố với đầy đủ các dữ kiện kinh tế và xã hội cũng như văn hóa bản địa. Họ mở mang các tuyến phố mới và cải tạo các tuyến phố cổ. Cây xanh, một đặc trưng rất lớn của Hà Nội cũng được nghiên cứu kỹ với điều kiện thời tiết, một sự nghiên cứu hữu cơ với kiến trúc đô thị. 

      Với đặc thù mưa bão, họ không trồng cây rễ chùm trên phố. Với các tuyến phố mà bây giờ gọi là tuyến phố cũ (tức các phố mở thêm so với phố cổ Hà Nội), đặc trưng kiến trúc Pháp có nghiên cứu với thời tiết nóng ẩm mưa nhiều độ ẩm cao của VN, họ trồng cây rễ cọc. Bởi cây rễ cọc có độ bám đất sâu và khi phát triển không làm hại kết cấu đường, hè như cây rễ chùm, lại có khả năng chống bão. Phố Phan Đình Phùng ở Hà Nội là ví dụ. Cả hai hàng cây trên vỉa hè đều tăm tắp và chưa khi nào bão mà đổ cây. Tuyến phố làm nên cái đẹp rất riêng cho Hà Nội.

      Những phố lớn thì họ trồng sấu, còn phố nhỏ, đường hẹp thì họ trồng cây sao đen, mà phố Lò Đúc là một ví dụ. Cũng là cây rễ cọc. Sau này, người ta trồng nhiều cây xà cừ thêm vào ở phố này và các phố khác nữa. Một sự tai hại bởi xà cừ vốn thuộc giống rễ chùm.

       Những cây sao đen này cũng chưa bao giờ bị đổ vì mưa bão cả. Và với Hà Nội, hàng sao đen phố Lò Đúc cũng đi vào ấn tượng riêng. Rồi vì họ trồng cây xà cừ trên phố, nên cuối cùng thì hậu quả cũng đã xảy ra vào năm kia, khi một cây xà cừ đổ đã đè bẹp một xe Taxi Mai Linh. Lái xe vừa mới đi làm hôm đầu tiên thì tử nạn.

      Tai nạn thế này đã lặp lại vào năm nay, khi cơn giông giật đầu tiên xuất hiện và cũng đã lặp lại với một tài xế taxi khác.

      Sẽ không có một ai nói trước được rằng, sẽ không còn những chuyện thế này xảy ra nữa, khi mà các loại cây rễ chùm vẫn đang được tiếp tục trồng trên phố. Với những phố mới mở bây giờ, người ta trồng đủ các loại cây ô hợp. Người ta quản lý đô thị hình như là ngẫu hứng, bởi họ trồng cả cây trứng cá trên hè phố nữa, một loại cây cho bóng mát nhanh nhưng rụng quả thì bẩn kinh khủng. Và cũng không phải là cây rễ cọc, tán thấp, ảnh hưởng rất lớn đến tầm nhìn giao thông.

      Quản lý đô thị, nếu không có sự dứt khoát và thống nhất, mà vẫn chỉ nhìn nó theo quan điểm nhiệm kỳ, thì sẽ và vẫn còn là câu chuyện dài tập, nhất là những đau lòng sẽ vẫn tiếp diễn.